Μήθυμνα
Η Αρχαία Μήθυμνα (ο σημερινός Μόλυβος), η θέση της οποίας εντοπίζεται στην ίδια θέση με τη σύγχρονη, ήταν πόλη αντίπαλη της Μυτιλήνης και όλων των υπολοίπων πόλεων της νήσου ως μόνη Αττικίζουσα. Η Μήθυμνα ήταν η δεύτερη πόλη της Λέσβου, σύμφωνα με τον μύθο της ίδρυσης ταυτίζεται με την Μήθυμνα, κόρη του Μακαρέως της Ρόδου που παντρεύτηκε τον τοπικό ομώνυμο ήρωα.
Κατά τον Τρωικό Πόλεμο, η Μήθυμνα, με απόφαση του αρχηγού των Πελασγών Πυλαίου, συμμάχησε με τους Τρώες. Όπως αναφέρει ο Όμηρος, έγινε στόχος επιδρομών των Αχαιών, που ήθελαν να αποκόψουν τους Τρώες από κάθε βοήθεια των συμμάχων τους. Σε μια απ' αυτές τις επιδρομές, ο – κατά τον Όμηρο – θεόμορφος Αχιλλέας πολιόρκησε στενά τη Μήθυμνα, αλλά συνάντησε μεγάλη αντίσταση και η πολιορκία τραβούσε σε μάκρος. Τότε η βασιλοπούλα της Μήθυμνας Πεισιδίκη, παράφορα ερωτευμένη με το μυθικό ήρωα που η φήμη του διέτρεχε από άκρη σε άκρη την Ελλάδα, τον βοήθησε αποφασιστικά να καταλάβει την πόλη. Η προδοσία της Πεισιδίκης προς την πατρίδα της δε βρήκε κατανόηση, έστω κι αν έγινε εξαιτίας ενός απελπισμένου έρωτα. Έτσι ο Αχιλλέας διέταξε να την εκτελέσουν με λιθοβολισμό. Στη συνέχεια εκτέλεσε στα τείχη της πόλης τους ήρωες Λάμπετο και Ικετάονα, που ήταν γιος του Λεπέτυμνου και της Μήθυμνας, καθώς και τον Τράμβυλο. Την κατάληψη της Μήθυμνας από τον Αχιλλέα ακολούθησε σε λίγο και η άλωση της Τροίας.
Άποψη της Μήθυμνας από ψηλά
Δεν είναι γνωστά πολλά γεγονότα σχετικά με την πόλη της Μήθυμνας στην Αρχαϊκή περίοδο. Η ιστορία με τον Αρίων και το Δελφίνι στην οποία εμπλέκεται ο τύραννος της Κορίνθου Περίανδρος δείχνει ότι ήταν ακμάζουσα πόλη τον 7ο αιώνα π.Χ. Ο Ηρόδοτος γράφει ότι κατέλαβε την Λεσβιακή πόλη Αρίσβη και απέκτησε πολλές εύφορες εκτάσεις γύρω από την περιοχή της Καλλονής. Ο τοπικός ιστορικός Μύρσιλος της Λέσβου γράφει ότι η Μήθυμνα ίδρυσε τον 3ο αιώνα π.Χ. την πόλη Άσσος που βρισκόταν στην απέναντι ακτή στην Μικρά Ασία. Σε αντίθεση με τον Μύρσιλο ένας άλλος τοπικός ιστορικός ο Ελλάνικος ο Λέσβιος έγραψε στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. ότι ο Άσσος είναι Αιολική αποικία χωρίς να προσδιορίζει τον ιδρυτή της. Η μαρτυρία του Ελλάνικου υποδηλώνει ότι ο Μύρσιλος πιθανότατα είχε τοπικιστικές απόψεις σχετικά με την ίδρυση του Άσσου. Την εποχή που ξέσπασε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος η Μήθυμνα βρέθηκε σε μακρόχρονη αντιπαλότητα με την πρωτεύουσα της Λέσβου Μυτιλήνη, στην εξέγερση της Μυτιλήνης απέναντι στην Αρχαία Αθήνα (428 π.Χ.) υποστήριξε τους Αθηναίους ενώ οι άλλες πόλεις της Λέσβου συντάχθηκαν με την Μυτιλήνη.
Φώτο: pixabay
Την επόμενη χρονιά που οι Αθηναίοι υπέταξαν την επανάσταση η Μήθυμνα ήταν η μόνη πόλη της Λέσβου που γλύτωσε από την κληρουχία. Από την επόμενη χρονιά (427 π.Χ.) η Μήθυμνα και η Χίος ήταν τα μοναδικά μέλη στην Συμμαχία της Δήλου που παρέμειναν αυτοδιοικούμενα και δεν πλήρωναν φόρο, αυτό τους έδινε προνόμια στην Αθηναϊκή αυτοκρατορία. Το καλοκαίρι του 412 π.Χ. την κατέλαβαν οι Σπαρτιάτες αλλά την ανακατέλαβαν σύντομα οι Αθηναίοι. O Θουκυδίδης βεβαιώνει ότι οι κάτοικοι υποστήριζαν την Αθήνα στους πολέμους με την Σπάρτη. Ο Σπαρτιάτης ναύαρχος Καλλικρατίδας πολιόρκησε την Μήθυμνα (406 π.Χ.) αλλά ο τοπικός πληθυσμός παρέμεινε πιστός στην Αθηναϊκή φρουρά μέχρι που προδόθηκε. Το 389 π.Χ. ο Αθηναίος Θρασύβουλος φέρεται να ανακατέλαβε την πόλη, αφού νίκησε το Σπαρτιάτη αρμοστή Θυρίμαχο, οπότε η πόλη έγινε μέλος της Συμμαχίας.
Οι γνώσεις μας για την ιστορία της Μηθύμνης τον 4ο αιώνα π.Χ. είναι περιορισμένες αλλά η ύπαρξη της ως Πόλις πιστοποιείται με χάλκινα και ασημένια νομίσματα.
Φώτο: pixabay
Στα πρώιμα αρχαϊκά χρόνια κυριαρχούσε η ηρωολατρεία. Μεγάλη γιορτή ήταν τα Ηράκλεια προς τιμήν του Ηρακλή και των Μηθυμναίων ηρώων Λάμπετου, Τράμβυλου και άλλων. Αργότερα, οι πιο ξεχωριστές θεότητες για τους Μηθυμναίους ήταν ο Παν, ο Διόνυσος, που λατρευόταν με ιδιαίτερη λαμπρότητα, ως την κυριαρχία του Ορφισμού, οπότε η διονυσιακή λατρεία εμπλουτίστηκε με στοιχεία μυστικιστικά και πήρε μιαν άλλη διάσταση. Σημαντικές θεότητες των Μηθυμναίων ήταν ακόμα η Άρτεμις, ο Ποσειδώνας ο μεσοπόντιος, όπως οι Μηθυμναίοι τον αποκαλούσαν, ο Ζευς, ο Απόλλων, η Αθηνά, αλλά και ο Σάραπις, θεότητα που ήρθε από την Αίγυπτο των Πτολεμαίων όπου γιορτάζονταν τα Μεγάλα Σαραπίεια. Από τις αρχές του 4ου μ.Χ. αιώνα, η Μήθυμνα ασπάζεται τον Χριστιανισμό!
Πηγή: Βικιπαίδεια